Op grond van het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten is het verplicht een aantal financiële kengetallen op te nemen in de begroting en de jaarstukken. Het betreft de volgende kengetallen:
- netto schuldquote;
- netto schuldquote gecorrigeerd voor verstrekte leningen;
- solvabiliteitsratio;
- kengetal grondexploitatie;
- structurele exploitatieruimte;
- belastingcapaciteit: woonlasten meerpersoonshuishouden.
De uitkomst van deze kengetallen voor onze gemeente is weergegeven in de volgende tabel.
Kengetallen | Realisatie | Begroting | Realisatie | ||
2020 | 2021 | 2021 | |||
1a. Netto schuldquote | 32,0% | 42,9% | 29,9% | ||
1b. Netto schuldquote gecorr. voor alle verstrekte leningen | 27,0% | 37,7% | 24,8% | ||
2. Solvabiliteitsratio | 22,7% | 18,6% | 23,8% | ||
3. Grondexploitatie | 0,1% | 0,1% | 0,0% | ||
4. Structurele exploitatieruimte | 0,0% | 0,5% | nnb | ||
5. Gemeentelijke belastingcapaciteit | 129,1% | 138,0% | 138,0% | ||
Beoordeling ontwikkeling kengetallen
De netto schuldquote liet door de jaren heen een stijging zien. Dit kwam door grote investeringen waarvoor externe financiering wordt aangetrokken. In de jaarrekening zien we juist een afname van de netto schuldquote. Onze schulden nemen niet zo snel toe als verwacht, onder andere doordat investeringen in riolering en wegen zijn achtergebleven ten opzichte van de planning. Onze schuldquote ligt lager dan de schuldquote bij andere gemeenten van onze omvang. Door de lage rentes vormt de bijbehorende rente- en aflossingslast een relatief beperkt onderdeel van de gemeentelijke uitgaven.
De solvabiliteitsratio, oftewel het eigen vermogen in verhouding tot het balanstotaal laat een kleine stijging zien ten opzichte van de jaarrekening 2020, waar we een daling hadden verwacht. De verwachte afname van onze reservepositie blijft nog uit. Desondanks zien we dat we slechter scoren dan gemeenten van onze omvang.
Het kengetal grondexploitatie geeft aan hoe de waarde van de grond zich verhoudt tot de totale baten. De afgelopen periode zijn een aantal projecten afgerond. De resterende grondwaarde is daarmee nihil.
In de voorjaarsnota wordt beoordeeld wat de structurele effecten zijn van deze jaarrekening. De structurele exploitatieruimte op basis van de begroting 2022 is nihil. Gezien de ontwikkelingen die de komende jaren op ons afkomen, is in 2021 onderzoek gedaan naar toekomstscenario's en de bestuurskracht van onze gemeente. Besluitvorming hierover vindt plaats door de nieuwe raad.
De woonlasten t.o.v. het landelijke gemiddelde worden alleen op begrotingsbasis berekend. Onze woonlasten liggen hoger dan het landelijke en het Gelderse gemiddelde. Dit wordt voor de belastingen met name veroorzaakt door de hoge WOZ-waarden.
De provincie Gelderland gaat voor de beoordeling van de gemeentelijke begroting uit van een categorisering van de kengetallen. Daarnaast wordt de omvang van het weerstandsvermogen meegenomen in het oordeel. De categorieën, waarbij categorie A het minst risicovol is en categorie C het meest, zijn opgenomen in de onderstaande tabel. De score van Renkum voor 2021 is vetgedrukt weergegeven.
Kengetallen | Categorie A | Categorie B | Categorie C |
|---|---|---|---|
Netto schuldquote | < 90 % | 90 - 130 % | > 130 % |
Netto schuldquote gecorrigeerd | < 90 % | 90 - 130 % | > 130 % |
Solvabiliteitsratio | > 50 % | 20 - 50 % | < 20 % |
Grondexploitatie | < 20 % | 20 - 35 % | > 35 % |
Structurele exploitatieruimte | Begr. en MJB > 0 % | Begr. of MJB > 0 % | Begr. en MJB < 0 % |
Woonlasten t.o.v. landelijke gemiddelde voorgaand jaar | < 95 % | 95 - 105 % | > 105 % |
Weerstandsvermogen | > 100 % | 80 - 100 % | < 80 % |
Bovenstaande score houdt in dat Renkum matig scoort. Voor de bepaling van de toezichtsvorm (repressief of preventief toezicht) blijft het reëel en structureel sluitend zijn van de (meerjaren)begroting het bepalende criterium.